క్షీరాబ్ది ద్వాదశి 2025: తులసి కళ్యాణం వెనుక పాల సముద్ర మథన రహస్యం!

​నమస్కారం!
​కార్తీక మాసంలో వచ్చే పండుగలు, పర్వదినాల్లో అత్యంత విశిష్టమైనది క్షీరాబ్ది ద్వాదశి. సకల శుభాలను, అష్టైశ్వర్యాలను ప్రసాదించే ఈ పవిత్ర తిథిని చిలుకు ద్వాదశి, యోగీశ్వర ద్వాదశి, మథన ద్వాదశి అని కూడా పిలుస్తారు. శ్రీ మహావిష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన ఈ రోజు ప్రాధాన్యత ఏంటి? తులసి కళ్యాణం ఎందుకు చేస్తారు? దీని వెనుక దాగి ఉన్న అద్భుతమైన ఆధ్యాత్మిక రహస్యం ఏమిటో తెలుసుకుందాం.

​1. లక్ష్మీనారాయణుల ‘ఉత్థానం’ మరియు బృందావన ప్రవేశం

​క్షీరాబ్ది ద్వాదశిని ‘ఉత్థాన ద్వాదశి’ అని కూడా అంటారు. ఆషాఢ మాసం శుద్ధ ఏకాదశి నాడు యోగనిద్రకు ఉపక్రమించిన శ్రీమహావిష్ణువు, కార్తీక శుద్ధ ఏకాదశి నాడు మేల్కొంటారు. స్వామి నిద్ర లేచిన మరుసటి రోజు, అంటే ద్వాదశి నాడు, లక్ష్మీదేవి సమేతంగా బ్రహ్మాది దేవతలతో కలిసి నేరుగా బృందావనం (తులసి వనం) లోకి ప్రవేశిస్తారు. అందుకే దీనికి బృందావని ద్వాదశి అనే పేరు స్థిరపడింది.
​క్షీర సముద్ర మథనం ఈ రోజునే ప్రారంభమైంది కాబట్టి ఈ పవిత్ర దినానికి క్షీరాబ్ది ద్వాదశి అనే పేరు వచ్చింది.

​ 2. పూజా విధానం: తులసి-ఉసిరి కళ్యాణం

​ఈ రోజు ప్రధానంగా ఇంట్లో ఉండే తులసి కోటలో జరిపే పూజ అత్యంత శ్రేయస్కరం. తులసిని లక్ష్మీ స్వరూపంగా, ఉసిరిని (ధాత్రి) శ్రీ మహావిష్ణువు స్వరూపంగా భావించి కళ్యాణం జరిపిస్తారు.
​పూజా సంకల్పం: సాయంకాలం శుభ్రంగా అలంకరించిన తులసి కోటలో ఉసిరి కొమ్మను ఉంచి, దీపారాధన చేయాలి.
​పఠించవలసిన మంత్రం: పూజలో

“ఓం శ్రీ తులసీ ధాత్రీ సహిత లక్ష్మీనారాయణస్వామినే నమః”

అనే మంత్రాన్ని పఠించాలి.
​కలశ పూజ & షోడశోపచారాలు: సంకల్పం చెప్పి, కలశ పూజతో పాటు, షోడశోపచార పూజావిధితో ధూపదీప నైవేద్యాలు సమర్పించి స్వామిని కొలవాలి.

​ ఈ రోజు దీపదానం ప్రాముఖ్యత:

​క్షీరాబ్ది ద్వాదశినాడు తులసి కోట వద్ద దీపం వెలిగించిన వారికి సంవత్సరం పొడవునా దీపం వెలిగించిన పుణ్యఫలం దక్కుతుందని శాస్త్రాలు చెబుతున్నాయి. ఇక ఈ రోజున చేసే దీపదానం వల్ల జన్మజన్మాల పాపాలన్నీ దహించుకుపోతాయని కార్తీక పురాణం ఘోషిస్తోంది.

బహుశా ఈ పోస్ట్ కూడా మీకు నచ్చుతుంది:  కార్తవీర్యార్జున జయంతి 2025: జన్మోత్సవం, పూజ విధానం, ప్రాముఖ్యత

3. ​తులసి, ఉసిరి ప్రాధాన్యత:

​హైందవ ధర్మంలో తులసి, ఉసిరికి ఇంత ప్రాముఖ్యత ఇవ్వడం వెనుక కేవలం ఆధ్యాత్మిక కారణాలు మాత్రమే కాదు, ఆరోగ్యపరమైన రహస్యాలు కూడా ఉన్నాయి. చలికాలం ప్రారంభంలో శరీరానికి వచ్చే కఫ, వాత దోషాలను తగ్గించి, రోగనిరోధక శక్తిని పెంచే ఔషధ గుణాలు ఈ రెండింటిలో పుష్కలంగా ఉన్నాయి. అందుకే ఉసిరికాయలతో కూడిన నీటిలో స్నానం చేయడం, ఉసిరి చెట్టు కింద దీపారాధన చేయడం విశేష ఫలాన్ని ఇస్తుంది.

​4. క్షీరాబ్ది ద్వాదశి వ్రత కథ: అంబరీషుడి ధర్మం

​క్షీరాబ్ది ద్వాదశి వ్రతం ఆచరించిన వారిలో అంబరీషుడు అగ్రగణ్యుడు. ఆయన వ్రత నియమాలు ఎంత కఠినంగా ఉండేవో చెప్పే కథ ఇది.
​పూర్వకాలంలో, భగవంతుని మహాభక్తుడైన అంబరీష మహారాజు కార్తీక ద్వాదశి నాడు ఉపవాస దీక్షను ఆచరించి, ద్వాదశి ఘడియలు ముగిసేలోపు పారణ (వ్రతాన్ని విరమించడం) చేయాలని సంకల్పించుకున్నాడు. సరిగ్గా అదే సమయంలో, మహా కోపిష్టి అయిన దూర్వాస మహర్షి అతని అతిథిగా వచ్చారు.
​దూర్వాసుడిని గౌరవంగా ఆహ్వానించిన అంబరీషుడు, భోజనానికి ముందు నదీ స్నానం చేసి రమ్మని కోరాడు. మహర్షి వెళ్ళిన తరువాత, పారణకు కొద్ది సమయం మాత్రమే మిగిలి ఉంది. ఒక అతిథి భుజించకుండా తాను భుజించడం రాజధర్మానికి విరుద్ధం, కానీ ద్వాదశి ఘడియలు దాటిపోతే వ్రత ఫలం దక్కదు. ధర్మ సంకటంలో పడిన అంబరీషుడు పండితులతో చర్చించి, అతిథిని గౌరవించినట్లు అవుతుంది, వ్రత ఫలం దక్కుతుంది అనే ఉద్దేశంతో తులసి తీర్థాన్ని (నీటిని) స్వీకరించాడు.

​స్నానం ముగించుకుని వచ్చిన దూర్వాస మహర్షి, తాను భోజనం చేయకముందే రాజు తీర్థం స్వీకరించడం చూసి ఆగ్రహంతో తన జటను నేలకు కొట్టి, అందులోనుంచి ఒక కృత్యను (రాక్షసిని) సృష్టించి రాజును దహించమని ఆజ్ఞాపించాడు. అంబరీషుని రక్షించడానికి శ్రీమహావిష్ణువు తన ప్రియ ఆయుధమైన సుదర్శన చక్రాన్ని పంపారు. సుదర్శన చక్రం కృత్యను దహించి, దూర్వాస మహర్షిని తరిమింది.
​భయభ్రాంతుడైన దూర్వాసుడు త్రిమూర్తుల వద్దకు పరుగెత్తినా రక్షణ లభించలేదు. చివరకు, అంబరీషుడే రక్షించగలడని తెలిసి, రాజు కాళ్ళపై పడ్డాడు. అంబరీషుడు వెంటనే సుదర్శన చక్రాన్ని శాంతింపజేశాడు.

​ 5. సందేశం:

ఈ కథ ద్వారా క్షీరాబ్ది ద్వాదశి వ్రతం, దీక్ష, అతిథి మర్యాద ఎంత పవిత్రమైనవో తెలుస్తుంది. దూర్వాసుడు అంబరీషుని భక్తికి సంతోషించి, ఈ కథ విన్నా, చదివినా క్షీరాబ్ది ద్వాదశి వ్రత ఫలం లభిస్తుందని అనుగ్రహించారు.

​5. పవిత్ర శ్లోకం (పూజలో పఠించడానికి)
​క్షీరాబ్ది ద్వాదశి రోజున లక్ష్మీ సమేతుడైన శ్రీ మహావిష్ణువును ధ్యానిస్తూ ఈ శ్లోకాన్ని పఠించడం చాలా శుభప్రదం.

​శ్లోకం:

*దక్షిణాగ్ర కరే శంఖం పద్మంత స్వాప్యదః కరే |
చక్ర మూర్ధ్వకరే వామ గదాంత స్యాష్యధఃకరే ||

​భావం:
కుడివైపు పైచేతిలో శంఖం, క్రింది చేతిలో పద్మం, అలాగే ఎడమవైపు పైచేతిలో చక్రం, క్రింది చేతిలో గద ధరించినవాడు; సర్వలోకేశ్వరుడు, సర్వాభరణ భూషితుడైన క్షీరాబ్దిశయన నారాయణుడిని ధ్యానించుచున్నాను.

​6. క్షీర సాగర మథనం – అంతరార్థం (Spiritual Revelation)

​క్షీర సాగర మథనం అనేది కేవలం ఒక పౌరాణిక ఘట్టం కాదు; అది మానవ అంతరంగాన్ని, సాధన మార్గాన్ని వివరించే ఒక గొప్ప రూపకం. అమృతం కోసం దేవదానవులు చేసిన ప్రయత్నం… మనిషి మోక్షం కోసం నిత్యం తనలో తను చేసుకునే అంతర్మథనానికి ప్రతీక.

పురాణ ఘట్టం (బయట) యోగ సాధనలో (అంతరార్థం)
మందర పర్వతం మెదడు లేదా జ్ఞానం
వాసుకి (నాగరాజు) కుండలిని శక్తి లేదా నరాలు
కూర్మావతారం (తాబేలు) ఇంద్రియ నిగ్రహం
దేవదానవులు సద్గుణ, దుర్గుణ శక్తులు
మొదట వచ్చిన ‘గరళం’ కామ-క్రోధాలు
చివర వచ్చిన ‘అమృతం’ శాశ్వతమైన ఆత్మజ్ఞానం

నిజానికి స్వామి మనకి పంచిచ్చే అమృతం… మనకి శాశ్వతమైనదేదో తెలిపే జ్ఞానాన్ని అందించి, తద్వారా మనకి శాశ్వతత్వాన్ని అనుగ్రహిస్తాడు.

ముగింపు:

క్షీరాబ్ది ద్వాదశి రోజున లక్ష్మీనారాయణులను భక్తిశ్రద్ధలతో పూజించి, తులసి కళ్యాణం జరిపించడం ద్వారా వారి అనుగ్రహాన్ని, అపారమైన పుణ్యఫలాన్ని, ఆరోగ్య సౌభాగ్యాలను పొందగలం. ఈ పవిత్ర దినాన మీ అంతర్మథనాన్ని మొదలుపెట్టి, మోక్షమనే అమృతాన్ని పొందాలని కోరుకుందాం.

అలాగే ” ఋషివర్య ” పాఠకులందరికీ క్షీరాబ్ది ద్వాదశి శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తున్నాము .. మీ ఇంట్లో తులసి కళ్యాణం ఎలా జరుపుకున్నారు? కింద కామెంట్లలో పంచుకోండి..