వరలక్ష్మి వ్రతం విశిష్టత | పూజా విధానం

వరలక్ష్మి వ్రతం యొక్క ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత మరియు వ్రత విధానం గురించి తెలుసుకుందాం. దక్షిణ భారతదేశంలో తెలుగు రాష్ట్రాల్లో ఎంతో ప్రశస్తమైన వ్రతంగా ఈ వరలక్ష్మీ వ్రతాన్ని హిందూ వివాహిత స్త్రీలు ఆచరిస్తారు. తెలుగు పంచాంగం ప్రకారం ఈ ఏడాది 2025 ఆగస్టు 8న వరలక్ష్మీ వ్రతం జరుపుకోనున్నారు. వినాయక చవితికి ముందుగా వచ్చే శుక్రవారం నాడు అంటే శ్రావణమాసంలో పౌర్ణమికి ముందుగా వచ్చే (రెండవ)శుక్రవారం రోజున ఆచరించే శుభ వ్రతమే ఈ వరలక్ష్మీ వ్రతం.
వరలక్ష్మి వ్రతం – విషయ సూచిక:
వరలక్ష్మి వ్రతం విశిష్టత :
- ఈ వ్రతాన్ని ఎందుకు ఆచరిస్తారు?
వరలక్ష్మి దేవిని భక్తి-శ్రద్ధలతో, నియమ నిష్టలతో పూజించడం వల్ల కుటుంబక్షేమం మరియు భర్త, పిల్లలకి దీర్ఘాయువు ప్రాప్తిస్తుందని ఇంకా సిరిసంపదలు, భోగభాగ్యాలు కలుగుతాయని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. తద్వారా అష్టలక్ష్ముల ఆశీర్వాదాలు లభిస్తాయి. వర అంటే వరం, లక్ష్మీ అంటే సంపద మరియు శ్రేయస్సుకి దేవత.
- ఈ వ్రతం ఎందుకు ముఖ్యమైనది ?
వరలక్ష్మీ దేవి అంటే 8 లక్ష్మీ స్వరూపాలు కలిగి ఉండే దేవత. ఈ వ్రతాన్ని ఆచరించటం ద్వారా అష్టలక్ష్ముల కృప పొందవచ్చని పురాణ విశ్వాసం. అష్టలక్ష్ములు అంటే శ్రీ మహాలక్ష్మి దేవి యొక్క ఎనిమిది రూపాలు. ప్రతి రూపం మనిషి జీవితంలో అవసరమైన వివిధ రకాల ఐశ్వర్యాన్ని, శుభాన్ని, ధనాన్ని, విజ్ఞానాన్ని, ధైర్యాన్ని, పౌష్టికతను, విజయాన్ని, భక్తిని ప్రసాదించేదిగా భావిస్తారు. ఇవి ఆయా రంగాల్లో ఉన్నవారికి ఆనందం, సంపద, విజయాన్ని ప్రసాదిస్తాయని హిందూ ధర్మంలో విశ్వాసం ఉంది.
ఈ పోస్టు కూడా చదవండి: సంకటహర చతుర్థి ప్రాముఖ్యత వ్రత విధానం వ్రత కథ
అష్టలక్ష్ముల పేర్లు మరియు అర్థాలు:
- ఆదిలక్ష్మి :
అర్థం: మహా లక్ష్మి ( జీవనానికి మూలాధారమైన తల్లి)
ప్రతినిధ్యం: జీవుల రక్షణ, సంపూర్ణమైన దయ
ఆవశ్యకత: ధర్మాన్ని అనుసరించే వారికి ఆధారమవుతుంది
- ధాన్యలక్ష్మి :
ప్రతినిధ్యం: ఆహార ధాన్యాల సమృద్ధి, అన్నపూర్ణ రూపం
అర్థం: ధాన్యము (అన్నపూర్ణత)
ఆవశ్యకత: వ్యవసాయంపై ఆధారపడిన కుటుంబాలకు
- ధనలక్ష్మి :
అర్థం: ధనం (ఆర్థిక సంపద)
ప్రతినిధ్యం: బంగారం, నగదు, ఆర్థిక శక్తి
ఆవశ్యకత: వాణిజ్య వ్యాపారాలు, ఉద్యోగాలు, సేవలకు
- గజలక్ష్మి :
అర్థం: గజం = ఏనుగు, రాజసమృద్ధి
ప్రతినిధ్యం: రాజసంపద, అధికారము, అధికారి స్థాయి జీవితము
ఆవశ్యకత: పాలకులు, పరిపాలకులకి
- సంతానలక్ష్మి :
అర్థం: సంతానం (శుభసంతానం, పిల్లలు)
ప్రతినిధ్యం: సంతానప్రాప్తి, పిల్లల ఆరోగ్యం
ఆవశ్యకత: సంతానం కోరిక ఉన్నవారికి
- ధైర్యలక్ష్మి (వీరలక్ష్మి) :
అర్థం: వీర్యం, ధైర్యం, సాహసము
ప్రతినిధ్యం: ధైర్యం, సంఘర్షణలో గెలుపు
ఆవశ్యకత: సైనికులు, క్షత్రియులు, ధైర్యంతో వ్యవహరించేవారికి
- విజయలక్ష్మి :
అర్థం: విజయం
ప్రతినిధ్యం: ప్రతి రంగంలో విజయము
ఆవశ్యకత: విద్యార్థులు, ఉద్యోగార్థులు, ఎగ్జామ్స్/చదువు/పరీక్షలలో ఉన్నవారికి
- విద్యాలక్ష్మి :
అర్థం: విద్యా, జ్ఞానం
ప్రతినిధ్యం: విద్య, జ్ఞాన సంపద
ఆవశ్యకత: విద్యార్థులు, ఉపాధ్యాయులు, శాస్త్రవేత్తలు
వరలక్ష్మి వ్రతంకి చెయ్యాల్సినవి:
వ్రతం ముందు రోజు సాయంత్రం ఇంటిని పూర్తిగా శుభ్రపరచాలి. పండుగ రోజున ప్రాతఃకాలంలో తలస్నానం చేసి సంప్రదాయ వస్త్రాలు ధరించాలి. పూజా సామాగ్రి అంతా సిద్ధం చేసుకుని , ఒక మండపాన్ని ఏర్పాటు చేసుకుని సంకల్పం చెప్పుకోవాలి. అమ్మవారి పూజ కోసం శుభ్రం చేసిన స్థలంలో ఒక పీఠాన్ని సిద్ధం చేసి దానిపై పసుపు , కుంకుమ బియ్యప్పిండితో ముగ్గు వేసి నూతన వస్త్రాన్ని పరిచి పైన ఐదు పిడికిల్ల బియ్యం పోసి పీఠాన్ని సిద్ధం చేసుకోవాలి.
- కలశ స్థాపన : కలశం వెండి లేదా ఇత్తడి పాత్రను బియ్యంతో గాని లేదా నీటితో గాని నింపాలి. అందులో నాణేలు, పసుపు, కుంకుమ, అక్షింతలు వేసి కొబ్బరికాయని దానిపై ఉంచాలి. కొబ్బరికాయకి పసుపు కుంకుమ రాసి అమ్మవారి ప్రతిమను ఉంచి పూలు, ఆభరణాలు, మావిడాకులతో కలశాన్ని అలంకరించాలి.
- అమ్మవారి ప్రతిష్టాపన: కలశం వెనుక భాగాన వరలక్ష్మీదేవి పటం లేదా విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించుకోవాలి. వ్రత సామాగ్రి: పసుపు, కుంకుమ, అక్షింతలు , పూలు , పండ్లు ,తోరాలు, తాంబూలం, నైవేద్యాలు మరియు పసుపు గణపతిని అన్నిటిని ముందుగానే సిద్ధం చేసుకోవాలి.
- తోరం తయారీ: ఐదు లేదా తొమ్మిది పోగుల తెల్లటి దారాన్ని తీసుకొని దానికి మొత్తంగా పసుపు రాసి 5 లేదా 9 పూలతో ముడులు వేసి తోరాలను తయారు చేసుకోవాలి. ఈ తోరాలను పూజ మొదలుపెట్టే ముందే పూజించుకోవాలి.
వరలక్ష్మీ వ్రతం పూజా విధానం:
ముందుగా పసుపు గణపతిని పూజించి నిర్విఘ్నంగా వ్రతం చేయాలని సంకల్పించుకోవాలి.
- పుణ్యాహవాచనం: మంత్రించిన జలంతో పూజా స్థలాన్ని, పూజ సామాగ్రిని, ఇంటిని పవిత్రం చేయాలి.
- కలశం పూజ : కలశం లోకి దేవతలను ఆవాహనం చేసి పూజ చేయాలి. వరలక్ష్మీఅష్టోత్తరం లేదా శ్రీ సూక్తంతో , ఇతర వరలక్ష్మి దేవి స్తోత్రాలతో అమ్మవారిని ధూప, దీపాలతో పూజించి నైవేద్యాలను సమర్పించాలి.
- పూజ అనంతరం ముందుగా పూజించుకున్న తోరాలను మణికట్టుకు కట్టుకోవాలి. ఈ తోరం అమ్మవారి ఆశీర్వాదంగా, రక్షగా ఉంటుంది.
- నైవేద్యం: అమ్మవారికి ఇష్టమైన పిండి వంటలు, పులిహోర, లడ్డు, వడ, పానకం, వడ పప్పు వంటి నైవేద్యాలు సమర్పించాలి.
- కథా శ్రవణం: పూజ అనంతరం అమ్మవారి వ్రతకథని శ్రవణం చేయడం అందరికీ శుభప్రదం. ఈ కథలో చారుమతి అనే భక్తురాలు వ్రతమాచరించి తన కుటుంబానికి కలిగిన మంగళకర శుభాలను పొంది, ఊరి వారందరి చేత కూడా వ్రతం చేయించి ఆ తల్లి అనుగ్రహాన్ని అందరూ పొందేలా చేస్తుంది.
- కర్పూర హారతి : వ్రతానంతరం అమ్మవారికి మంగళహారతి ఇస్తారు.
- ప్రదక్షిణ : మంత్రపుష్పంతో ముగింపుగా కుటుంబ సభ్యులందరూ అమ్మవారికి ప్రదక్షిణలు చేయాలి. పూజ పూర్తయ్యే వరకు ఉపవాసాన్ని పాటిస్తారు.
ఆరోజు సాయంత్రం ముత్తైదువులను ఇంటికి ఆహ్వానించి పసుపు, కుంకుమలతో తాంబూలం ఇచ్చి ఆశీర్వాదాలను పొందుతారు. ఇలా సుమంగళి స్త్రీలకు తాంబూలం ఇవ్వడం ద్వారా శుభం, ఐశ్వర్యాన్ని పొందటాన్ని సూచిస్తుంది.
వరలక్ష్మి వ్రతం ఫలితాలు:
వరలక్ష్మి వ్రతాన్ని విశ్వాసంతో, శ్రద్ధతో ఆచరించిన వారెవరికైనా అమ్మవారి అనుగ్రహం లభిస్తుందని ఎన్నో తార్కిక సంఘటనలు మన పురాణాలలోనూ, ప్రజల అనుభవాలలో ఉన్నాయి. అమ్మవారిని కొలవడమంటే మన జీవితంలో శుభత్వానికి, సత్సంకల్పానికి మార్గం వేసుకోవడమే.
ముగింపు:
“వరలక్ష్మీ వ్రతం” అనేది కేవలం పరంపర కాదు, అది కుటుంబానికి శ్రేయస్సు అందించే ఒక దివ్యమైన సంప్రదాయం. ప్రతి మహిళ ఈ పూజను చేయడం ద్వారా తానూ, తన కుటుంబమూ అనేక శుభఫలాలు పొందగలుగుతారు. సాక్షాత్తు ఆ పరమేశ్వరుడే, పార్వతీదేవికి ” వరలక్ష్మీదేవి వ్రతం ” ప్రాముఖ్యతని వివరించినట్లు స్కాందపురాణం తెలియజేస్తుంది.
శ్రీ మహాలక్ష్మి అనుగ్రహం మీ ఇంటి పైన ఎల్లప్పుడూ ఉండాలని ఆకాంక్షిస్తూ అందరికీ …
మంగళకరమైన వరలక్ష్మి వ్రత శుభాకాంక్షలు! 🙏