అనంత చతుర్దశి 2025: తేదీ, ప్రాముఖ్యత, పూజా విధానం & పురాణ కథలు

​అనంత చతుర్దశి అనేది కేవలం ఒక పండుగ కాదు, అది భక్తి, సంప్రదాయం మరియు విశ్వాసం కలబోసిన ఒక అపురూపమైన ఆధ్యాత్మిక అనుభూతి. ఇది భాద్రపద మాసంలో శుక్ల పక్ష చతుర్దశి తిథి నాడు జరుపుకునే పవిత్రమైన హిందూ పండుగ. దీనికి ద్వంద్వ ప్రాముఖ్యత ఉంది: ఒకవైపు గణేష్ చతుర్థి పండుగ ముగింపును సూచిస్తుంది, మరోవైపు విశ్వ సర్పమైన అనంతునిపై శేషతల్పశాయిగా విశ్రాంతి తీసుకుంటున్న శ్రీమహావిష్ణువు అవతారమైన అనంత పద్మనాభుడిని గౌరవిస్తుంది.

​2025లో అనంత చతుర్దశి సెప్టెంబర్ 6వ తేదీ శనివారం నాడు వస్తుంది. ఈ ఆధ్యాత్మికంగా శక్తివంతమైన రోజు భక్తి, లయ మరియు దైవిక పునరుద్ధరణలను మిళితం చేస్తుంది.

​అనంత చతుర్దశి 2025 – తేదీ మరియు సమయాలు

• ​తేదీ: శనివారం, 6 సెప్టెంబర్ 2025
• ​చతుర్దశి తిథి ప్రారంభం: సెప్టెంబర్ 5, 2025, ఉదయం 1:07 గంటలకు
• ​చతుర్దశి తిథి ముగుస్తుంది: సెప్టెంబర్ 6, 2025, రాత్రి 11:02 గంటలకు
• ​అనంత పూజకు సిఫార్సు చేయబడిన సమయం: సెప్టెంబర్ 6వ తేదీ ఉదయం నుండి మధ్యాహ్నం వరకు

​అనంత చతుర్దశి యొక్క మతపరమైన ప్రాముఖ్యత

​విష్ణు భక్తుల కోసం: ఈ రోజు దైవిక అనంత స్వభావాన్ని సూచించే అనంత పద్మనాభుడికి అంకితం చేయబడింది. ఈ రోజున పూజ చేయడం వల్ల కుటుంబ జీవితంలో స్థిరత్వం, దురదృష్టాల నుండి రక్షణ మరియు ఆధ్యాత్మిక కొనసాగింపు లభిస్తాయని నమ్ముతారు.

​గణేష్ భక్తుల కోసం: ఇది గణేష్ విసర్జన్ అని పిలవబడే గణేష్ చతుర్థి చివరి రోజు. ఈ రోజున గణేశుని విగ్రహాలను ఆనందకరమైన మరియు భావోద్వేగ వీడ్కోలుల మధ్య నీటిలో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈ చర్య రూపం యొక్క అశాశ్వతతను, ఆత్మ యొక్క శాశ్వత స్వభావాన్ని సూచిస్తుంది.

​అందుకే అనంత చతుర్దశి వేద తత్వశాస్త్రం మరియు సామాజిక వేడుకలలో లోతుగా పాతుకుపోయిన ఒక త్యాగం మరియు భక్తి యొక్క పవిత్రమైన రోజు.

​అనంత వ్రత కథ – ఆచారం వెనుక పురాణ కథ

​భవిష్యోత్తర పురాణం ప్రకారం, సుశీల అనే బ్రాహ్మణ అమ్మాయి వివాహం తర్వాత అనంత వ్రతాన్ని ఆచరించింది. ఆమె భర్త కౌండిన్య, ఆ ఆచారం పట్ల సందేహంతో, తన భార్య చేతికి ఉన్న పవిత్ర దారాన్ని (అనంత సూత్రం) విస్మరించాడు. దాని ఫలితంగా, కౌండిన్య పశ్చాత్తాపపడి, మళ్లీ నిజాయితీగా వ్రతాన్ని ఆచరించే వరకు దురదృష్టం వెంటాడింది. ఈ కథ విశ్వాసం, క్రమశిక్షణ మరియు పవిత్ర సంప్రదాయాల పట్ల గౌరవం యొక్క శక్తిని హైలైట్ చేస్తుంది.

​మరొక ప్రసిద్ధ కథ ప్రకారం, పాండవులు వనవాసంలో కష్టాలను అనుభవిస్తున్నప్పుడు, శ్రీకృష్ణుడు వారికి ఈ వ్రతాన్ని చేయమని సూచించాడట. అనంతుడన్నా, అనంత పద్మనాభస్వామి అన్నా సాక్షాత్తూ కాలమే అని, యుగ, సంవత్సర, మాస తదితర కాలం అంతా తన స్వరూపమన్నాడు. ఈ వ్రతమహిమతో ధర్మరాజు తన కష్టాల నుండి బయటపడి, తిరిగి రాజ్యాన్ని పొందాడు.

​వ్రతాన్ని ఎలా ఆచరించాలి – ఆచారాలు మరియు విధానం

​అనంత పద్మనాభ వ్రతం ఒక కామ్య వ్రతం, అంటే కోరికలను నెరవేర్చుకునేందుకు ఆచరించేది. ఈ వ్రతాన్ని అత్యంత నిష్ఠగా ఆచరించాలి.

1. ​శుచి, సంకల్పం: ఉదయం స్నానం చేసి, శుభ్రమైన దుస్తులు ధరించాలి. పూజ గదిని శుభ్రం చేసి, అష్టదశ పద్మాన్ని తీర్చిదిద్ది, పూజకు సిద్ధం కావాలి.
2. ​పూజా మండపం: ముందుగా ఒక మండపాన్ని ఏర్పాటు చేసి, పిండితో లేదా దర్భలతో 14 పడగల ఆదిశేషుని చిత్రించి ప్రతిష్ఠించాలి.
3. ​యమునా పూజ: ముందుగా గణపతిని, నవగ్రహాలను పూజించిన తర్వాత ‘యమునా పూజ’ చేయాలి. కలశంలోని నీటిలోకి యమునానదిని ఆవాహన చేసి పూజించాలి. కలశంలోని నీటిలో కొద్దిగా పాలు, ఒక పోకచెక్క, ఒక వెండి నాణెం వేస్తారు.
4. ​ప్రధాన పూజ: కలశం మీద దర్భలతో చేసిన ఆదిశేషుని ప్రతిమను ఉంచి, స్వామిని షోడశోపచారాలతో పూజించాలి.
5. ​నైవేద్యం: బెల్లంతో చేసిన 28 అరిసెలను నైవేద్యంగా సమర్పించాలి. మరికొందరు 14 రకాల పండ్లు, పిండివంటలు కూడా నైవేద్యం పెడతారు.
6. ​తోరం ధారణ: ఈ వ్రతంలో ప్రధానాంశం ఎర్రటి దారం లేదా పసుపు దారంతో చేసిన తోరాన్ని ధరించడం. ఈ తోరానికి 14 ముడులు ఉంటాయి. భార్యాభర్తలు ఇద్దరూ ఈ తోరాన్ని కట్టుకోవాలి. పురుషులు కుడి చేతికి, స్త్రీలు ఎడమ చేతికి ధరించాలి.
7. తోరం ధరించే సమయంలో ఈ శ్లోకాన్ని పఠించాలి: ​దారిద్య్ర నాశనార్థాయ పుత్ర పౌత్ర ప్రవృద్ధయే, అనంతాఖ్యమిదం సూత్రం ధారయామ్యహ ముత్తమం.

భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో పాటించే సాంస్కృతిక ఆచారాలు:

1. ​మహారాష్ట్ర: ముంబై, పూణే వంటి నగరాల్లో భారీ గణేష్ విసర్జన ఊరేగింపులు జరుగుతాయి.
2. ​కేరళ మరియు కర్ణాటక: భక్తులు ఇంట్లో లేదా దేవాలయాలలో అనంత పద్మనాభ పూజ చేస్తారు.
3. ​జైన సమాజం: ఈ రోజు పర్యుషాన్ పర్వం కూడా ముగుస్తుంది. ఇది ఉపవాసం మరియు క్షమాపణను నొక్కి చెప్పే జైన ఆధ్యాత్మిక తిరోగమనం.
4. ​విష్ణువు కోసం ఒక శుభ్రమైన పీఠం ఏర్పాటు చేసి, దీపాన్ని వెలిగించండి.
5. ​అనంత సూత్రాన్ని విశ్వాసంతో, భక్తితో కట్టుకోండి.
6. ​కుటుంబంతో కలిసి కథలు చదివి, సంప్రదాయాలను పిల్లలకు తెలియజేయండి.
7. ​దగ్గర్లోని దేవాలయానికి లేదా దాతృత్వ కార్యక్రమానికి విరాళం ఇవ్వండి.