ఆచారాలు అభీష్టసిద్ధులు

|| అతిధి దేవో భవ ||

“భారతీయ ఆచారంలో” గృహస్దుయొక్క పధాన కర్తవ్యాలలో అతిధి మర్యాద ముఖ్యమైనది. అందులో తెలియజేయబడ్డ ఎన్నో ధర్మసూక్ష్మాలలో తెలుసుకుంటే మన సంస్కృతి యొక్క ఔన్నత్వం అర్ధమవుతుంది!

♦ అతిధిని నిరాశ పెడితే ఏమవుతుంది?

|| అతిధిర్యస భగ్నాశో గృహాత్ ప్రతినివర్తతే
తస్మాత్ సుకృతమాదాయ దుష్కృతం తు ప్రయచ్చతి ||  

గృహస్దుయొక్క ఆతిద్యం అందక అతిధి నిరాశతో వెళ్తే, అతిధి చేసిన పాపములు ఏమైనా ఉంటె అవి గృహస్దుకి సంక్రమించి, గృహస్దు చేసిన పుణ్యాలు ఆ అతిధికి చెందుతాయి.

♦ అలా౦టి జీవితం వ్యర్ధం

ఆత్మార్ధం భోజనం యస్య సుఖార్ధం యస్య మైధు |
వృత్త్యర్ధం యస్య చాధీతం నిష్ఫలం సత్య జీవనం ||

కేవలం తనకోసం మాత్రమే వండుకునే వాడు, ధర్మబద్దం కాక సుఖం కోసమే మైధునమాచరించే వాడు (రతి), ధన సంపాదన కోసం మాత్రమే విద్యను అభ్యసించేవారి జీవితం వ్యర్దం!

♦ ఈ ఐదు ‘పంచదక్షిణ యజ్ఞం’గా పుణ్యాన్ని కలుగజేస్తాయి

|| పాద్యమాసనమేవాధ  దీపమన్నం  ప్రతిశ్రయం
దద్యాత్  అతిధి  పూజార్ధం  సయజ్ఞః  పంచదక్షిణః ||

అతిధికి కాళ్ళు కడుక్కోవటానికి నీరు, కూర్చోవడానికి అనువైన ఆసనం, ఉన్నచోట వెలుగునిచ్చే దీపం, తృప్తికరమైన భోజనం పెట్టడం, ఉండడానికి అనువైనస్థలం ఏర్పాటు చెయ్యడం. ఈ ఐదు ‘పంచదక్షిణ యజ్ఞం‘గా పుణ్యాన్ని కలుగజేస్తాయి.